Zrównoważone rolnictwo - Tradycja i innowacyjność

Rolnictwo jest jednym z najprężniej rozwijających się gałęzi gospodarki. Autonomiczne pojazdy, drony, bio-preparaty czy modyfikacje genetyczne to tylko niektóre przykłady technologii, które znajdują zastosowanie przy nowoczesnej produkcji żywności. Należy jednak wspomnieć, że pomimo ogromnej dostępności innowacji, nie zawszę są one chętnie wdrażane na szeroką skalę. W efekcie, obok innowacyjnego, rolnictwo równie często określane jest mianem tradycyjnego. Czy oba te aspekty stoją zatem wobec siebie w sprzeczności? W ramach niniejszego artykułu przedstawione zostaną wybrane aspekty tego zagadnienia.

1.     Czy innowacja wypiera tradycję?

Wdrażanie nowych, innowacyjnych technologii w rolnictwie bardzo często hamowane jest, z uwagi na możliwość obniżenia produktywności gospodarstwa bądź spadek jego rentowności. Obawy te wynikają z czynników ryzyka, powstających nieodzownie przy każdej ingerencji w proces technologiczny. Czy powinny stanowić one jednak barierę nie do przeskoczenia? Odpowiedź na to pytanie jest trudne i powinno zostać zaadresowane indywidualnie do konkretnego przykładu. Jeżeli wprowadzana innowacja obejmuje zakresem całość działalności, zmieniając w sposób rewolucyjny jej istotę, to faktycznie może mieć ona negatywny wpływ na prowadzoną działalność (posiada duży czynnik ryzyka). Jeżeli jednak postęp realizowany jest w sposób przemyślany i zrównoważony, to ryzyko wystąpienia ewentualnych problemów ulega istotnemu obniżeniu.

2.     Bariery technologiczne i pokoleniowe

Niechęć do wprowadzania innowacji w produkcji rolnej może odnosić się także do specyfiki omawianej gałęzi gospodarki. Gospodarstwa rolne, to niejednokrotnie instytucje rodzinne, zarządzane i prowadzone przez wielopokoleniowe zasoby kadrowe. Sprawia to w praktyce, iż wprowadzanie nowych, często zaawansowanych rozwiązań może spotykać się z oporem wynikającym z bariery technologicznej. Ogromny postęp w komputeryzacji, telekomunikacji i biotechnologii sprawił, że rzeczy zrozumiałe i oczywiste dla ludzi młodych mogą wydawać się na pozór nie do przyswojenia dla starszego pokolenia. W takich przypadkach należy się nie zniechęcać i podążać za maksymą „nie taki diabeł straszny jak go malują”. Bardzo często nowoczesne urządzenia posiadają wiele rozwiązań ułatwiających dostęp dla osób niezaznajomionych z nowinkami technologicznymi. Rozwiązania te poza prostymi skrótami oraz intuicyjnym projektem dotyczą również możliwości zmiany wielkości czcionek czy nawet funkcję czytające wyświetlany tekst. Niestety bardzo często są one ukryte bądź pozornie niewidoczne dla użytkownika sięgającego po dany fragment innowacji po raz pierwszy. W takich przypadkach rada osoby trzeciej może zdziałać cuda.

3.     Społeczny aspekt innowacyjności

O zachowaniu tradycyjnego charakteru działalności rolniczej przemawia również jej tzw. Ekologiczność. W ogólnej świadomości stare metody uprawy roślin czy hodowli zwierząt są tymi najzdrowszymi oraz mającymi najmniejszy negatywny wpływ na środowisko. Wskazana teza potęgowana jest przez liczne działania marketingowe, ukierunkowane na promocję bio-żywności. W dużym uproszczeniu podejście tego rodzaju ma dużo słuszności, jednakże wskazać należy w tym miejscu, iż nie zawsze jest ono w 100% prawdziwe. Istnieje wiele nowoczesnych rozwiązań, które nie tylko nie wpływają negatywnie na jakość powstających produktów rolnych, ale wręcz przeciwnie przyczyniają się do ich poprawy. Jako przykład podać można wykorzystanie dronów do mapowania zawartości substancji odżywczych w glebie. Zabieg tego rodzaju poprzez dostarczenie informacji o stanie gleby w danym punkcie może prowadzić do znacznie bardziej precyzyjnego doboru intensywności nawożenia. W efekcie, ogół upraw prowadzony będzie w sposób świadomy a straty substancji odżywczych, powstające na skutek przenawożenia ulegną znaczącemu ograniczeniu.

4.     Podsumowanie

 Podsumowując, decyzję o modernizacji gospodarstwa należy podejmować z uwzględnieniem wielu czynników mogących mieć wpływ na funkcjonowanie i rentowność danego przedsięwzięcia. Warto zapoznać się z daną technologią przed jej wdrożeniem oraz rozważyć wszystkie jej wady i zalety. W kontekście tak zwanego zrównoważonego podejścia najważniejsze jest bilansowanie 3 czynników: aspektu ekonomicznego, środowiskowego i społecznego. Oznacza to w przybliżeniu, że każde nowe rozwiązanie powinno zwiększać potencjał ekonomiczny produkcji przy jednoczesnym ograniczeniu obciążenia dla środowiska. Ważny jest także aspekt społeczny, który w odniesieniu do rolnictwa przekłada się na produkcję zdrowej i smacznej żywności.